Kimi zaman başka bir ülkeden gemi kiralandı, kimi zaman envanterdeki bir savaş gemisi yeniden donatılarak sismik araştırmalar için kullanıldı.

Türkiye’nin yaklaşık 50 yıl önce başlayan denizlerde arama çalışmaları, bugün gelinen noktada bambaşka bir noktaya evrildi ve muhteşem bir başarı hikayesi olarak yerini aldı.

KAŞİF 2 İLK KEZ KAMERALAR ÖNÜNDE

İlk üretilen Kaşif halihazırda Fatih sondaj gemisi üzerinde aktif olarak faaliyetlerine devam ediyor. Armelsan Savunma Teknolojileri’nin Pendik’teki merkezinde Kaşif 2 ilk kez görüntülendi.

Sismik araştırma gemilerimiz Oruç Reis ile Barbaros Hayrettin Paşa’nın yanı sıra sondaj gemilerimiz Fatih, Yavuz ve Kanuni, Mavi Vatan’ın dört bir yanında ülkemizin menfaatleri için çalışmaya devam ediyor.

TRT Haber’den Sertaç Aksan ve Cihan Karaahmetoğlu’nun haberine göre bu kez denizin binlerce altına inildi ve sondaj gemilerinin hem gözü hem de eli olan insansız su altı aracı Kaşif’e kameralar çevrildi.

Kaşif’in arkasındaki bilgi birikimini daha iyi anlayabilmek için Armelsan’a biraz daha yakından bakmak gerekiyor.

Armelsan Savunma Yönetim Kurulu Başkanı Yetkin Karakaş, savunma sanayiinin içinden gelen bir isim. Kurdukları ekip de sadece su altı insansız araçlara yönelip orada kalmayan, Türkiye’nin ihtiyaçları doğrultusunda projeler geliştiren deneyimli mühendislerden oluşuyor.

KAŞİF NE İŞE YARIYOR?

Son derece gelişmiş sensörler, yüksek çözünürlüklü kameralar ve isminin ‘robotik kol’ olduğu öğrenilen aparatlar oldukça şaşırtıyor. Armelsan Savunma Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre Bakım, Kaşif’i en temel haliyle “Ağır iş sınıfı uzaktan kumandalı su altı robotu” olarak tanımlıyor.

Bakım ve çekim yaptığımız ürünün Kaşif 2 olarak isimlendirildiğini, Kaşif 1’in ise halihazırda Fatih sondaj gemisi üzerinde aktif olarak çalışmalara katıldığını söylüyor.

KANUNİ SONDAJ GEMİSİNE KAVUŞMAK İÇİN GÜN SAYIYOR

Can Emre Bakım, Kaşif 2’nin de en geç gelecek hafta yuvadan ayrılacağını, sondaj gemisi Kanuni’ye katılarak yeni bir serüvene başlayacağını anlattıktan sonra Kaşif 2’nin bazı teknik özelliklerinden bahsediyor:

“Kaşif’in amacı sondaj platformunun su altında yapacağı tüm faaliyetleri gerçekleştirmek. Üzerindeki gelişmiş kameralarla hem görüntü aktarıyor, hem de cihazın önünde bulunan robot kolları vasıtasıyla sondaj platformunun talimatları çerçevesinde kesme biçme işlemleri, conta değiştirme, kuyu başı temizleme gibi işleri yapıyor.

Yaklaşık 3 bin metre derinliğe kadar operasyon yapabilme kabiliyetine sahip bir robottan söz ediyoruz. Hatta şunu da söyleyeyim istenildiği takdirde bazı değişiklikler ve güncellemelerle Kaşif’in 6 bin metre derine inmesi mümkün oluyor.”

YERLİLİK ORANI GİDEREK ARTIYOR

Savunma sanayiinde ya da yakın alanlarda bir cihaz ile karşılaşınca hepimizin aklına ilk gelen sorulardan biri yerlilik oluyor. Can Emre Bakım merakları gideriyor ve Kaşif 1’in yerlilik oranının yüzde 53 civarında olduğunu söylüyor.

Kaşif 2’de bu oran yüzde 65 seviyelerine yükselmiş. Yaklaşık 6 ayda gibi kısa bir sürede böylesine önemli bir gelişim, gelecek projeler için ümitlendiriyor. Genel Müdür Bakım’ın anlattığına göre Kaşif 3 ve sonrasında yerlilik oranı yüzde 70’in üzerinde olacak.

DÜNYADA BUNU ÜRETEBİLEN 4 ÜLKEDEN BİRİYİZ

ARMELSAN Savunma Teknolojileri Genel Müdürü Can Emre Bakım, projenin maliyetleriyle ilgili de bazı detayları paylaşıyor. Yurt dışında benzer özelliklerde bir cihazın yaklaşık maliyetinin 6 milyon euro olduğunu öğreniyoruz.

Tabii ki Kaşif 1 ve Kaşif 2 ülkemizde üretildiği için maliyet çok daha aşağılara düşüyor. Buradaki en kritik hususlardan biri de Kaşif için harcanan maliyetlerin büyük çoğunluğunun yurt içinde kalması. Yani dışarıya döviz çıkmaması açısından da değerli bir iş var ortada.

Peki bu tarz araçları herkes üretebiliyor mu? Bakım, dünyada daha önce sadece 3 ülkenin bu araçlardan üretebildiğini söylediğinde çok şaşıyoruz. Bakım bizi daha da şaşırtmak istiyor ve Kaşif 2’nin dünya üzerindeki en yüksek itiş gücüne ve hidrolik güce sahip olan insansız su altı aracı olduğunu söylüyor.

KAŞİF’E İHTİYAÇ DAHA DA ARTACAK

Can Emre Bakım şunları söylüyor: “Gaz bulunan sahada kuyu tamamlama dediğimiz bir evre var. Bu evrede bulduğunuz gazı kıyıya taşıma faaliyetlerini yürütüyorsunuz. Bu faaliyetler de sadece sondaj gemisiyle değil onları destekleyen ‘platform destek gemileri’ ile yapılıyor. Ve bu platform destek gemilerinde de yaklaşık olarak her bir gemi için iki insansız su altı aracı ihtiyacı doğuyor kuyunun tamamlanabilmesi için.

Bunları şu sebeple anlatıyorum; Türkiye Mavi Vatan’da arama çalışmalarına devam ettikçe, bulduğu gazı kıyıya taşımak istedikçe yeni Kaşif’lere de ihtiyaç duyulacak. Somut bir örnek vereyim; biliyorsunuz Sakarya gaz sahasından müjdeli bir haber aldık. O gazın ülkemize ulaşması için 10 tane insansız su altı aracının aynı anda sahada faaliyet göstermesi gerekiyor.”

İNSAN KOLUNUN TÜM HAREKETLERİNİ YAPABİLİYOR

Kaşif’in çok gelişmiş bir yönetim paneli var… Önünüzdeki çok sayıda ekrandan aşağıda olan bitenleri net bir şekilde görüyor, ihtiyacınız olan komutları kolaylıkla iletebiliyorsunuz.

Dikkatimizi çeken bir diğer nokta Kaşif’in hemen önünde yer alan iki kol. Bakım bunların ‘robotik kol’ olduğunu söylüyor. Kollardan birisi 5, diğeri 7 fonksiyonlu. 5 fonksiyonlu olan kol daha güçlü ve robotun ağır bir cismi taşıması ya da kendini bir yere sabitlemesi gibi durumlarda devreye giriyor.

Diğer kol ise bir insan kolunun tüm hareket kabiliyetlerine sahip. İşin hassas çalışılması gereken noktalarında esas rol onun oluyor. El aletlerini kullanıp yukarıdan gelen talimatları yerine getiriyor. Eğer binlerce metre derinde kesme, sıkma, temizleme, conta değişikliği gibi ihtiyaçlarınız olursa 7 fonksiyonlu kol kısa sürede isteklerinizi yerine getiriyor.

Armelsan Savunma sadece Kaşif’i yapmıyor demiştik. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Yetkin Karakaş ve Genel Müdür Can Emre Bakım ile diğer projeleri de konuşuyoruz. Her biri son derece heyecan verici işler. Pendik Teknopark’tan çıkarken bir yandan Kaşif 2’nin Mavi Vatan yolcuğunu hayal ediyor, diğer yandan Türkiye’nin savunma sanayii alanında geldiği noktayı düşünüyoruz. Ve tüm bunların bizi çok daha güçlü bir geleceğe emin adımlarla taşıdığını bir kez daha anlıyoruz.