Asgari ücret artışına bağlı olarak ortaya çıkan işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumak ve artırmak, kayıtlı istihdamı teşvik etmek amacıyla ilk kez 2016 yılında işverene belli şartlarla asgari ücret desteği verilmeye başlanmıştı. Finansmanı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan sağlanan bu destek, 2020’nin sonuna kadar da sürmüştü. 2021’in başında uygulamanın bu yıl da devam edeceği açıklanmış ancak gerekli yasal düzenleme yapılmadığından işveren geçen 7 ay içerisinde desteği alamamıştı.
1.4 MİLYON ŞİRKET
Nihayet beklenen torba yasa 28 Temmuz 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, işverene çalışanlar için ödenecek sigorta priminden düşülerek günlük 2.50 lira, aylık 75 lira asgari ücret desteği sağlanacak. Asgari ücret desteğinde sektör ayrımı yapılmayacak. Toplamda 1.4 milyon işletmeye 6.2 milyar lira verilecek. Destekten 9.3 milyon sigortalının faydalanacağı öngörülüyor. Tüm işyerlerini kapsayacak destek için başvuruya ise gerek bulunmuyor. SGK, asgari ücret desteğini otomatik olarak hesaplıyor ve belirlenen tutar, takip eden aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup ediliyor.
MALİYETİ DÜŞÜRÜYOR
İşveren, geçen yıl ile aynı tutarda sağlanan asgari ücret desteğinden 2021 Ocak’tan itibaren 12 ay boyunca faydalanacak. 1 Ocak’tan bu yana yararlanılmayan tutarların işverene toplu olarak verilmesi öngörülüyor. Normalde asgari ücretli bir çalışanı için başka herhangi bir teşvikten faydalanmayan işverenin ödemesi gereken prim 1341.56 lirayken, 30 günlük asgari ücret desteğinden yararlanılması halinde bu tutardan 75 lira indirim yapılacak. Böylece işverenin asgari ücretli bir işçi için ödeyeceği prim tutarı 1266.56 liraya düşecek.
SİGORTALI SAYISI AZALMIŞSA
Uygulamadan yararlanabilmek için 2021 yılı asgari ücret desteği sağlanacak aydaki uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalı sayısının, 2020 Ocak-Aralık döneminde bildirilen en düşük sigortalı sayısının altına inmemesi gerekiyor. KPMG Türkiye Sosyal Güvenlik Hizmetleri, Kıdemli Direktör İsmail Sevinç, bunu bir örnekle şöyle açıkladı:
“A işyerinin 2020 yılındaki en düşük sigortalı sayısı 74 olsun. 2021 yılı sigortalı sayısı ise ocakta 60, şubatta 67, martta 66, nisanda 72, mayısta 74, haziranda ise 75 kişi. Bu durumda A işyeri 2021 yılı Ocak, Şubat, Mart ve Nisan için asgari ücret desteğinden faydalanamazken; mayıs ve haziranda yararlanabilecek.”
YARARLANMAK İÇİN ARANAN KOŞULLAR NELER?
Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) 2021 yılına ait bildirimlerin yasal süresi içerisinde yapılması. 1 Ocak 2021 tarihinden sonra ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlayacak işyerleri için sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi veya taksitlendirilmiş/yapılandırılmış olması. 2021 yılı için çalıştırılan kişilerin sigorta primine esas kazançlarının tam olarak bildirilmesi. İlgili ayda 2021 yılına ait aylık brüt asgari ücretin onda birini (357.75 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti halinde, SGK’dan gelecek ihtar üzerine 15 günde söz konusu eksikliğin giderilmesi. 2021 Ocak-Aralık dönemi için sigortasız işçi çalıştırılmaması veya fiilen çalışmadığı halde sigortalı olarak bildirim yapılmaması.
EV HİZMETLİSİ ÇALIŞTIRAN DA FAYDALANABİLECEK
Gereken diğer şartların sağlanması halinde ev hizmetlerinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler de asgari ücret desteğinden yararlanabilecek.
MUVAZZALI İŞLEM HALİNDE
Muvazaalı işlem yaptığı tespit edilen işletmelerin destekten yararlanamayacağını belirten Sevinç, şunları söyledi:
“Bir işyerinde; k mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad ve unvan altında ya da bir iş birimi olarak açılması, yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi olan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi muvazaalı işlem yapıldığı tespit edilebilir. Bu durumda, verilen asgari ücret desteği gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır. Böyle işyerleri kalan süreler için de destekten yararlandırılmaz.”
