Dr. Büşra Süzen Celbek, ’14 Kasım Diyabet Günü’nde çocuklarda diyabet hastalığına dikkat çekti.
Diyabet kan şekerinin dengesinin bozulması anlamına gelir. Çocukluk çağı diyabeti genellikle ‘tip 1’ ve ‘tip 2’ olarak adlandırılır. Vücudumuz enerji sağlamak için karaciğerdeki glikoz depolarını ve aldığımız besinleri kullanır. Kan şekerini düzenleyici hormonlar olan insülin ve glukagon hormonları bu süreçte önemli bir rol oynar. Diyabet, bu hormonların eksikliği veya düzensizliği sonucunda ortaya çıkar.
[Fotoğraf: DHA]
Dr. Celbek, Sağlık Bakanlığı verilerine göre her yıl binlerce çocuğun diyabet teşhisi aldığını belirtti. Ülkemizde yaklaşık 20 bin çocuk diyabet hastası bulunuyor ve bu sayı her geçen yıl artıyor. Özellikle obezitenin artmasıyla ‘tip 2’ diyabet görülme sıklığı da artıyor. Tip 1 diyabet ise insülin hormonunun salgılanma bozukluğu veya yokluğu nedeniyle ortaya çıkar ve bu durum genellikle otoimmüniteyle ilişkilidir. Otoimmünite, vücudun kendi düzenine karşı savaşması anlamına gelir. Pankreas, insülin hormonunu salgılar ve bu savaşta hedef alınır. Bu durumda glikoz hücrelere geçemez ve kan şekeri yükselir. Otoimmünite engellenemez, bu yüzden tip 1 diyabet için insülin kullanımı zorunludur. Eğitim ve bilinçli yaklaşım ise tip 1 diyabetle başa çıkmada önemlidir.
Dr. Celbek, çocukluk çağında obezite, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam ve teknolojinin gelişmesi gibi faktörlerin tip 2 diyabet riskini artırdığını belirtti. Diyabetin belirtileri arasında susama, ağız kuruluğu, gece idrara kalkma ve kilo kaybı bulunur. Bunun nedeni, enerji sağlamak için glikozu kullanamayan hücrelerin protein ve yağ dokusundan enerji elde etmeye çalışmasıdır. Diyabet ayrıca kabızlık sorununa da yol açabilir. Tip 1 diyabetin önlenmesi mümkün olmasa da tip 2 diyabet için obezite, sağlıklı beslenme ve aktif yaşam tarzı gibi önlemler teşhisi geciktirebilir. Komplikasyonlar önlenebilir ve diyabet ölümcül bir hastalık değildir. Düzenli beslenme ve sağlıklı yaşam tarzıyla, diyabetli bir çocuk normal bir çocuktan farksız bir yaşam sürebilir. Tip 2 diyabet ise önlenebilir veya geciktirilebilir bir rahatsızlıktır. Obezitenin önlenmesi, diyabetin gelişimini geciktirebilir. Bu nedenle obezite ve sağlıklı yaşam konusunda dikkatli olmalıyız.
