Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Tuncay Uyarıyor
COVID-19 salgınından sonra hareketli yaşama geçme isteği arttı. Ancak, bazı bireyler bilinçsizce spora yöneliyor ve spor yaralanmalarının görülme sıklığı da artıyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Tuncay, spor yaralanmalarının kalıcı sakatlıklara dönüşmemesi için uyarıda bulunuyor.
Kalıcı Hasar Riskleri Nelerdir?
Prof. Dr. Tuncay, birden fazla yaralanma, tedaviye geç kalma, rehabilitasyon yetersizliği, rehabilitasyonun temel kurallarına uyulmaması, tedavi sonrası erken dönemde spora dönülmesi ya da yaralanmaların tekrarlaması durumunda kalıcı hasarların meydana gelebileceğini belirtiyor. Ortalama her 7 ila 10 hastadan 1’i spor yaralanmaları nedeniyle ortopedi kliniklerine başvuruyor.
Çocuk ve Gençler İçin Risk Faktörleri
Özellikle çocuk ve gençlerde spor yaralanmaları daha tehlikeli olabilir. Prof. Dr. Tuncay, kas iskelet sistemi olgunlaşması tamamlanmadan yapılan orantısız antrenman ve vücuda aşırı yüklenmenin en temel 2 risk faktörü olduğunu belirtiyor. Futbol gibi popüler sporlarda, profesyonelliğin başında olan yetenekli sporcuların basit sayılabilecek başlangıç seviyesindeki yaralanmalarının hafife alınması ve uygun şekilde tedavi edilmemesi uzun vadede ciddi riskler oluşturabilir. Bu konuda kulüplerin ve ailelerin bilinçli olması önem taşıyor.
Risk Faktörleri ve Önlemler
Prof. Dr. Tuncay, amatör spor yapanlar için risk faktörlerini sıralıyor. Bilinçsiz ağır sporlar, ölçüsüz ve bilgisiz kullanılan takviyeler büyük riskler oluşturabilir. Yaş ayırt etmeksizin yeterli ısınma ve germe egzersizlerinin yapılmaması, uygunsuz halı saha, yetersiz ve uygunsuz spor aletlerinin kullanımı da genel risk faktörlerindendir. Her bireyin yapabileceği spor yaşına, kilosuna, fiziksel özelliklerine ve genel sağlık durumuna göre özel değerlendirilerek belirlenmelidir. Ezbere yapılan her spor aktivitesi ortopedik sorunlara yol açabilir.
En Sık Görülen Yaralanma Türleri
Yapılan spora bağlı olarak yaralanma şekilleri değişebilir. Futbolda en sık karşılaşılan yaralanmalar kas yaralanmaları, menisküs ve bağ yaralanmaları, kıkırdak yaralanmaları gibi diz içi yaralanmalarıdır. Basketbol ve voleybolda ise omuz ve dirsek yaralanmaları başta olmak üzere diz içi, ayak ve ayak bileği yaralanmaları sık görülür.
Tedavi Yöntemleri
Prof. Dr. Tuncay, spor yaralanmalarında uygulanan tedaviler hakkında da bilgi veriyor. Yaralanmanın durumuna göre tedavi süreci “cerrahi” veya “cerrahi dışı” olarak değerlendirilir. Kas yaralanmalarında genel olarak PRP ve benzeri lokal enjeksiyonlar, sıcak uygulama, elektrik stimülasyon, USG gibi fizik tedavi modaliteleri uygulanabilir. Tam ayrışma göstermeyen meniskal yaralanmalarda ameliyatsız çözümler değerlendirilebilir. Ancak ayrışmış menisküs lezyonları, ön çapraz bağ lezyonları, kıkırdak yaralanmalarında cerrahi tedaviler uygulanır.
